Wereldreis 11

In het verhaal Wereldreis worden klassieke thema’s als menselijke overmoed en loutering, goed en kwaad, maar ook de waanzinnige kanten van onze geschiedenis behandeld. Na het succes van dit verhaal werd het verfilmd. Het begint als een min of meer realistische avonturenfilm, maar gaat geleidelijk aan over in een surrealistische zelfontdekking.

Er gingen niet alleen bekwame en aardige mensen mee op deze tocht, maar ook stoethaspels, autisten, doofstommen, volslagen randdebielen, soms min of meer professioneel, die het bloed onder je nagels vandaan haalden. En daarom ging het ook wel eens mis tijdens de opnamedagen van de film. Anderzijds leverden Hammer, Somers, Van Bohemen en Van Oss een glorieuze bijdrage aan het welslagen van deze reis. En het was maar goed dat ze erbij waren, anders had het misschien wel heel anders af kunnen lopen.

Er zijn ook mensen die niet mee gingen omdat je bang bent dat ze iets zal overkomen tijdens die gevaarlijke reis, en sommigen zijn gewoon totaal ongeschikt. Anderen kan je niet dichter aan je hart drukken dan door ze mee te nemen en dat geldt zeker voor Bob en Mick en kapitein Coos Coeckebakker. Die wonderlijke naam maakt hem meeleefbaar en dat was de bedoeling, want zijn we niet allemaal coeckebakkers op enigerlei gebied, niet in staat om problemen als armoede, milieuvervuiling of hongersnood op te lossen, om maar wat te noemen.

Natuurlijk zijn er meer mensen die aan de productie van de film Wereldreis hebben meegewerkt en die ik wil bedanken: Figuranten, stuntmensen, toevallige voorbijgangers, mensen van het licht, kleding, grip, catering, fotograaf Ditzel en de scheepsbouwers van de schepen Kookiebizar, Hollandsche Leeuw, Amsterdam, Apollo, Batavia, Waterschip en Duyfken. De firma Jiskefet bedankt voor het bruikleen van het schip De Bruine Ster van kapitein Hans Zaadloosdijk, die helaas samen met zijn schip tijdens de opnames voor de eilandengroep Filipijnen tot aan de marsen afbrandde.

Er zijn hele scenes gesneuveld vanwege de rating zoals; de groepsverkrachting van het retenjong in de kombuis van het schip Kookiebizar. Ook de scene waarbij Wil Twisk gevierendeeld werd op de Grote Markt in Den Haag heeft de eindmontage niet gehaald.

Ongelukken gebeurden er ook tijdens de opnamedagen; rond de Canarische Eilanden werden vijf drenkelingen aangevallen door haaien. Saillant detail de timmerman werd verslonden door een hamerhaai. Adriaansz van der Prak die in een speldenkussen veranderde op het strand door de radja en wat ontevreden inboorlingen, in verband met hun salaris in kraaltjes. En in de Waddenzee nabij Het Horntje werd de bootsman van Hollandsche Leeuw overvaren door de veerpont Den Helder-Texel, zodat hij gruwelijk aan zijn einde kwam. Alleen zijn koiboihoed werd weken later teruggevonden.

Verder werd er een strafrechtelijk onderzoek ingesteld naar de dood van de heer C. van Spek, van beroep onderkuiper, wat plaats vond in het zuidelijke deel van Zuid-Amerika, gelegen tussen Patagonië in het noorden en Vuurland in het zuiden, waar hij opgehangen werd aan de boegspriet van het schip Hollandsche Leeuw. Hoewel er voldoende wettig bewijs was in de vorm van verschillende belastende getuigenverklaringen achtte de rechtbank dit bewijs niet overtuigend. Er waren ook aanwijzingen en verklaringen in het dossier die erop wezen dat verdachte ten tijde van het ter laste gelegde feit niet aanwezig was. Er was wel DNA-profiel op de boegspriet gevonden, maar dat heeft volgens het hof een zwakke bewijswaarde, omdat het een mengprofiel betreft. Herkenning van de dader op camerabeelden door rechercheurs vond het gerechtshof niet betrouwbaar genoeg en aldus is Coos Coeckebakker vrij gesproken en treft hem geen blaam aan het vermeende misdrijf.

Nu even over mijzelf, de schrijver van dit verhaal. Omdat het mij beschoren is geweest, samen met anderen iets groots te beleven, omdat ik het geluk heb gehad, tot het ‘verbond’ te behoren en een van de deelnemers aan die zo unieke tocht heb mogen zijn waarvan het wonder destijds straalde als een meteoor en die achteraf zo wonderlijk snel vergeten werd, ja zelfs in een kwaad daglicht kwam te staan, heb ik besloten een poging te wagen tot een korte beschrijving van die fabelachtige wereldreis, wat uiteindelijk verfilmd is. Ik voelde me verplicht om dit grootse avontuur te beschrijven.

Er zijn verder nog zoveel mensen die ik wil bedanken en niet genoemd heb, die mij de kracht gaven om dit verhaal te schrijven. Vanzelfsprekend mijn vader en moeder, anders had ik geeneens mijn potlood kunnen vasthouden, mijn vrouw, kinderen, mijn broer, kleinzoon, vrienden, collega’s, familie, mijn wiskunde- en geschiedenisleraar meester Van Laar, Willem Vos en Monty Python and the Holy Grail.

Toespraak tijdens de Oscaruitreiking.