Vakantie in Turkije

Turkije

Een vrouw met een krakend flesje of een verpakking dat kraakt elke keer als ze er iets uitpakt en achter je zit in het vliegtuig de hele reis lang, dat wordt vanzelf een vervelende vrouw.

‘Daar zitten we dan!’ zegt ze tijdens het ontbijt in een hotel, waar mijn vrouw en ik waren tijdens een groepsreis door Turkije.

De vrouw met een rode helm van haar, aan de andere kant van het gangpad, praatte als een eekhoorntje die een nootje opknabbelde. Haar man keek dan gewoon de andere kant op, alsof hij niet wist waar al die geluidjes vandaan kwamen. En voor ons zat een al wat ouder stel waarvan de vrouw opgemaakt was alsof ze zó het toneel op zou stappen.

In het Mevlanamuseum was een mooi kistje met wat baardharen van de profeet Mohammed. In dit glazen kistje zaten vier gaatjes. Hier rook je dan de lucht van die haren, die honderden jaren geleden in het kistje waren gestopt. Wat moet dat geroken hebben toen het nog vers was.

Het oudere stel uit de vakantiegroep stond bij een kraampje. De oude man met last van Parkinson tastte naar een klein gebakken rotswoninkje met gaatjes, waar raampjes en een deurtje in zitten. Typisch iets voor deze streek en toen viel een groter exemplaar naar beneden en brak door midden. De volle prijs daar viel niets meer op af te dingen. Vandaag was Herman weer gevallen, de oude man van 80. Als je hem ook ziet, hoe hij een stukje meloen pakt. Hij lijkt wel een dirigent die het slotakkoord dirigeert van Rachmaninov en tenslotte een stukje meeprikt.

Onze Turkse gids vertelde dat ook hij op zesjarige leeftijd was besneden door de opa met de meeste ervaring. Dit is ook de reden dat Turkse vrouwen minder kans op baarmoederhalskanker hebben. Pim bracht dit aan tafel ter sprake en vroeg aan mijn vrouw of zij hier meer van wist, want zij is tenslotte verpleegster. Zij heeft hier wel ervaring mee, maar kon dit als zodanig niet verklaren. Jan van beroep buschauffeur uit Rotterdam zei: ‘Er zijn ook mensen die niet roken die kanker krijgen. Maar er is wel bewezen dat als je rookt je veel meer kans op kanker hebt.’ En daarmee was de discussie gesloten, want Pim is een verwoed roker.

Die dag regende het in Bursa, Turkije. Het kwam met bakken uit de lucht. Toen de touringbus bij het Groene Mausoleum tot stilstand kwam regende het nog, maar niet meer zo hard. Boven aan de trap die toegang bood aan de crypte van Sultan Mehmet I stopte het met regenen. Waar we stonden hadden we uitzicht op de monumentale poort die de entree vormde van het mausoleum. Een enkele reusachtige achthoekige kamer overdekt met een koepel. De Turkse gids maakte dankbaar gebruik van dit moment om het een en ander uit te leggen. ‘In het mausoleum staan negen sarcofagen en de muren en de vloer zijn bedekt met turquoise tegeltjes. De grootste is van Mehmet I en de andere zijn van leden van zijn familie en het hof.’ Inmiddels was een oude Turkse vrouw, die tollen verkocht, dichterbij gekomen. Lange grijze regenjas, nette zwarte laarsjes, een zwarte plastic zak om haar arm en een sjaaltje over haar hoofd en in haar hand kleurige bromtollen. We werden wel vaker aangeklampt, maar nu had de gids met haar gesproken. Zij bleek vorige week berooft te zijn en de prijs voor de tollen viel in het gerede. De vrouw was in de wolken en verkocht de ene na de andere tol. De kleurige bromtollen brachten een zoemende toon voort als deze in de rondte tolden. Dit kan men vergelijken met een dansende Derwisj, een islamitische geestelijke die de gelofte van armoede heeft afgelegd. Een derwisj heeft in volksverhalen vaak een magisch karakter. Hij straalt Gods liefde uit en hij geeft goede raad. Hij verschijnt en verdwijnt in het niets (meestal in de gedaante van een oude man). Hij bezit toverkracht en kan verschillende gedaanten aannemen. Het Turkse bromtollenvrouwtje omwond de tollen met een touwtje en wierp deze over het pleintje. Ze liet de ene na de andere tol zijn eigen figuren beschrijven op de plaveien. Door de gyroscopische werking richtten het snel draaiende corpus zich op en bleven ze draaien op de taats (een metalen punt aan de onderkant). De Turkse vrouw deed een stap naar achteren. Het leek wel alsof ze viel over een onzichtbaar hekje en was in een flits verdwenen. Een vrouw uit het kooplustige reisgezelschap wilde haar nog vast pakken, maar greep in de lucht en struikelde vervelend op haar knie tussen de tollen die waren losgelaten.