Tijdruimtemachine

Jan Dorfplofsky bedacht van alles; de slimme tandenborstel, de zeurloze schoonmoeder, de vrije woensdag, maar ook was hij de uitvinder van Flits een haperend tijdruimtemachine. 

Flits werd-ie genoemd, de uitvinding van Jan Dorfplofsky. Het was een machine om pakketjes te verplaatsen alsof het een telefoonbericht was van de ene telefooncel naar de andere telefooncel met een snelheid van 80 kilometer per seconde. Het had dé oplossing moeten worden voor het tekort aan vervoer dat na de Tweede Wereldoorlog was ontstaan.

Jan Dorfplofsky, kind van Hongaarse ouders, bracht zijn kinderjaren door op Java, waar zijn vader als hulpplanter op een rubberplantage werkte. Eenmaal in Nederland begonnen zijn vader en moeder een winkel in geneeskrachtige stenen en heilzame kruiden. De liefde voor techniek bracht hem in Delft, waar hij vliegtuigbouwkunde ging studeren. Er waren banen bij de KLM en de Rijksluchtvaartdienst, maar het idee van een tijdruimtemachine liet hem niet los. Zijn eerste prototype bestond grotendeels uit fietsonderdelen die waren gekoppeld aan een motor. Dat verplaatste wel pakketjes van de huiskamer naar de schuur, maar het was nog verre van optimaal. Na veel gesleutel werd het derde prototype geoptimaliseerd.

De wereldpers trok in 1969 naar de werkplaats van Dorfplofsky in West-Knollendam. Ook Chriet Titulaer, sterrenkundige en televisiepresentator, was van de partij. Hij sprak in zijn televisiepraatje: ‘Helaas, (en werkelijk: dubbel en dwars: heláás!), wij geloven niet in een succes van ‘Flits’. Jammer is het, om dan iemand een koude douche te moeten geven, dat hij glad op de verkeerde weg is.’

De Flits, zo zou Dorfplofsky later ook zelf toegeven, vertoonde te veel mankementen. Tijdens een demonstratie in Den Haag, waar hij was om ambtenaren te laten zien wat hij met de subsidie van 100.000 gulden had gedaan, vloog een van de motoren in brand. Ook raakte hij een pakketje kwijt, onderweg van de Tweede – naar de Eerste Kamer. Na vijftien jaar trok hij de stekker uit het project. 

Dorfplofsky bleef altijd als uitvinder werken. Autonoom in zijn werkplaats in West-Knollendam, dan was hij het meest in zijn element. Op de achtergrond bleven er plannen om Flits nieuw leven in te blazen. Misschien zou de tijd er nu wél rijp voor zijn. Het kwam er nooit van. Corona nekte de auctor intellectualis van Flits op 98-jarige leeftijd. En dat terwijl hij er zich nog zo op had verheugd 100 jaar te worden. Dan kon hij gratis taart halen bij de supermarkt.