Wij mensenkinderen bevinden ons in een merkwaardige situatie op aarde. We zijn hier slechts voor een kort bezoek. We weten niet met welk doel, maar soms denken we het te voelen.
Vanuit het perspectief van het dagelijkse leven weten we echter dat we op aarde zijn voor de andere mensen. Om te beginnen voor diegene van wiens glimlach en welbevinden we voor ons eigen geluk volledig afhankelijk zijn. Maar verder ook voor de vele onbekenden, met wie we door een band van medeleven mee verbonden zijn. Iedere dag denk ik talloze malen aan hoe leven berust op het werk van nu levende en reeds overleden mensen en dat ik mij moet inspannen om in dezelfde mate te geven als ik heb gekregen en nog steeds krijg.
De vraag naar de het doel van het bestaan of dat van wezens in het algemeen heeft mij vanuit een objectief standpunt bezien steeds zinloos geleken. En toch heeft ieder mens aan de andere kant bepaalde idealen, die hem richting geven in zijn streven en oordelen. In deze zin hebben welbehagen en geluk mij nooit een doel op zichzelf geleken (ik noem deze ethische basis ook wel het ideaal van de varkenskudde). De idealen die mij voor ogen staan, en die mij steeds weer met moed en levensblijheid vervullen zijn; goedheid, schoonheid & waarheid. Het leven zou mij leeg hebben gelegen zonder het gevoel voor overeenstemming met gelijkgestemden, zonder bezig te kunnen zijn met het objectieve of het altijd onbereikbare op het gebied van kunst en het wetenschappelijke onderzoek. Vanaf mijn vroegste jeugd vind ik de banale doelen van de menselijke ambitie verachtelijk: bezit, uiterlijk succes en luxe.
Op de vraag; Wat is de zin van ons leven en wat is eigenlijk de zin van het leven van alle levende wezens? Antwoord ik dat wie zijn eigen leven en dat van zijn medemensen als zinloos ervaart niet alleen ongelukkig is, maar ook nauwelijks tot leven in staat. De werkelijke waarde van de mens wordt in de eerste plaats bepaald door de mate waarin en de manier waarop hij zich van zijn Ik heeft weten te bevrijden.
Oorspronkelijk gepubliceerd in het dertiende deel van de serie Living Philosophies (New York, 1931).
- Login om te reageren