Aan het einde van de zeventiende eeuw kwam de leeuw die het galjoen versierde steeds meer rechtop te staan. Wat te zien is aan de leeuw van het schip Zeven Provinciën.
Het oorlogsschip Zeven Provinciën werd in 1664-1665 gebouwd voor de Admiraliteit van Rotterdam. De bouw maakte deel uit van een grotere vloot die tot doel had de Nederlandse maritieme macht te versterken ten opzichte van Engeland. Onder leiding van admiraal Michiel de Ruyter won Nederland vele zeeslagen, waaronder de Vierdaagse Zeeslag tijdens de oorlog met Engeland. In 1694 werd het schip wegens ouderdom verkocht en ten slotte gesloopt. De reconstructie van dit 17e eeuwse schip behoorde tot één van de grootste historische scheepsbouwprojecten ter wereld. Hiermee werd in 1995 begonnen maar dit project is helaas in 2013 gestopt.
Aan de bovenkant van het galjoen op de Batavia bevinden zich enkele regels, regelingen genoemd. Deze beginnen aan de zijkant van het schip en uiteindelijk komen zij samen in een krul. Aan bak- en stuurboord zijn halffiguren (een afbeelding van het bovenlijf van mannen, vrouwen of kinderen, dat in fantastische bladvormen, ranken of voluten overgaat) geplaatst. En daaronder is de kam, de opvulling tussen de beide uitleggers van het galjoen en heeft alleen een decoratieve functie. De voorstelling bestaat uit bladwerk met dierfiguren, zoals een vogel en een dolfijn. De kam van de Batavia is uit één stuk eikenhout ‘doorluchtig’ gesneden.
Op het galjoen bevinden zich ook de beide gemakken met het hilarische allemanseindje waar een ieder zijn hol mee kan flossen. De gemakken hebben niets met scheepssier te maken, maar toch heeft hier menig matroos een bruine trui gebreid, wat op zich ook kunst is met ruw weer. Verder zijn vanaf de voorsteven de Romeinen te zien. Misschien herkend u in de nors kijkende Romeinen wel het gezicht van Willem Vos, maar elke overeenkomst met bestaande personen berust op puur toeval. De Romeinen zijn gesneden door Jascha van Eijk en Jan-Willem Lubberts.
Al met al wordt in de loop der jaren de voorsteven sterk bekort, waardoor er steeds minder ruimte beschikbaar komt voor beeldwerk. Het galjoen verdwijnt, zodat vanaf die periode niet meer gesproken wordt van galjoensbeeld maar van boegbeeld en daarmee is het raadsel galjoens- of boegbeeld opgelost. Zonder galjoen geen galjoensbeeld, maar boegbeeld.
In 1995 was de kwaliteit van het lindehout van de galjoensleeuw al zo slecht dat de touwen van mijn schildersteiger dwars door het hout van de leeuw heen sneden, toen ik hier werkte. Toen wij de Batavia in de verf zetten schilderden we nog met loodwit, gemaakt van loodwitpigment en lijnolie. Loodwit heeft goede conserverende eigenschappen, maar wordt door de hoge giftigheid nog nauwelijks gebruikt.
Niet veel later werd de tweede leeuw gesneden, die nu de Batavia bekroond. Een leeuw zonder lul en dat vind ik toch wel een gemis, maar ik heb dit in 2019 goedgemaakt en er een pracht van een penis onder gehangen. Inmiddels is ook de tweede leeuw aan vervanging toe en ditmaal wordt hij gemaakt van de douglasspar.
- Login om te reageren