Batavia 1

De wederwaardigheden bij de Bataviawerf waar ik in 1993 begon aan mijn loopbaan als beeldsnijder.

Ik had elf jaar gewerkt als grafisch vormgever bij Provincie Noord-Holland en daarna nog een laatste jaar op het eiland Terschelling. Mijn contract werd niet verlengd en uit alle mogelijkheden koos ik Lelystad, mede omdat mijn vrouw een baan als verpleegkundige kon krijgen in Almere. Ik was even huisman en genoot van mijn opgroeiende kinderen, waar ik eindelijk tijd voor had. We bezochten regelmatig de Bataviawerf en ik raakte gefascineerd door al die mooie beelden op het schip.

Zo begon het in 1993. Ik ging nogmaals langs en vroeg of ik hier kon komen werken. Meester beeldsnijder Cees van Soestbergen zei: ‘Ik heb hier een paar kopietjes. Daar staan wat afbeeldingen op van gevelstenen. Kies maar een voorbeeld en snij dat uit in hout. Je krijgt een stuk eikenhout mee. Als je klaar bent kom je terug. Ik beoordeel je werkstuk en misschien kun je hier dan komen werken. Veel succes. ’

Ik had een fotokopie en een stuk hout en ik wist van niets. Behalve dat ik een maand de tijd had om een beeld te snijden. Iets wat ik trouwens nog nooit gedaan had. De enige ervaring met hout was dat ik vroeger een houten zwaardje had. Voordat ik weg ging vroeg ik nog op de valreep aan de beeldsnijder: ‘Hoe komt u aan die mooie voorbeelden van monsters?’ (Met monsters bedoelde ik de Grotesken onder de bolle wulf aan de achterzijde van de Batavia.) De broer van Cees was die dag ook aanwezig, en zei: ‘Ik heb hem een paar foto’s gegeven van mijn schoonmoeder.’

Thuis gekomen ging ik er eens over nadenken. Ik kon daar werken op de Bataviawerf, maar dan moest ik een beeld snijden en ik wist in de verste verte niet hoe. Ik had geen deugdelijk gereedschap en ging eerst maar eens naar een Doehetzelfzaak. Hier kocht ik een paar gutsen en een mooie houten hamer. Een hamer waar je piketpaaltjes mee in de grond slaat, voor als je met een tent op vakantie gaat. Wist ik veel. Ik ging nooit op vakantie met een tent. Ja, tijdens mijn dienstijd in Seedorf, maar noem dat maar eens vakantie. De gutsen bleken aan de verkeerde kant geslepen te zijn, aan de holle kant en deze gebruik je niet om een beeld te snijden. Deze gutsen worden door de timmerman gebruikt om strak gaten af te steken en heten steekgutsen. Dus ik had drie verkeerde gutsen, hartstikke duur en een verkeerde hamer. Dat waren niet de ideale gutsen & hamer zullen we maar zeggen, en dus ook niet het ideale uitgangspunt om een beeldje te snijden. Wat nu?

Houten beeld van Bert van Leeuwen 2016, naar het marmeren borstbeeld van een oude man met karikaturale kop van een anonieme beeldhouwer uit ca. 1650, Rijksmuseum Amsterdam.

Wordt vervolgd